آداب زیارت اهل بیت علیهم السّلام و شیعیان آنان

زیارت از اعمال مستحبی است که در روایات شیعی به آن سفارش فراوان شده است و دارای آثار معنوی و اجتماعی می باشد و از زمان صدر اسلام تاکنون به رعایت آداب زیارت اهل بیت علیهم السلام و شیعیان آنان توصیه شده و شیعیان هم به عنوان جزیی از آداب زندگی خود، از راه های دور و نزدیک برای انجام آن نزد قبور اهل بیت علیهم السلام و امام زادگان و صالحان حاضر می شدند.
در کتاب های روایی شیعه زیارتنامه های فراوانی دیده می شود که مشهورترین آنها زیارت جامعه کبیره ، عاشورا و امین الله است.

 

۱- معنا و مفهوم زیارت

زیارت در لغت به معنای میل و قصدِ (آهنگِ) چیزی یا کسی را کردن است و در عرف، زیارتِ کسی، عبارت است از آمدن نزد او به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن با وی.(مجمع البحرین)

دکتر رجبعلی مظلومی درمعنی زیارت می‌نویسد: « زیارت » به معنی «دیدار» است ،و شرط آن «زنده بودن یار». (ارمغان مور ص۳)

 

۲- اهمیّت زیارت

اَلْکَاظِمُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ‏ زَارَ أَوَّلَنَا فَقَدْ زَارَ آخِرَنَا، وَ مَنْ زَارَ آخِرَنَا فَقَدْ زَارَ أَوَّلَنَا. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۲۲)

هر که اوّلینِ ما را زیارت کند ، آخرینِ ما را زیارت کرده باشد و هر که آخرینِ ما را زیارت کند ، اولینِ ما را زیارت کرده باشد.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ‏ زَارَنَا فِی‏ مَمَاتِنَا فَکَأَنَّمَا زَارَنَا فِی‏ حَیَاتِنَا. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۲۴)

هر کس ما را پس از وفاتمان زیارت کند، گویا ما را در حال حیات، زیارت کرده است.

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ:.. وَ إِتْیَانُهُ مَفْرُوضٌ عَلَى کُلِّ مُؤْمِنٍ یُقِرُّ لِلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلَام بِالْإِمَامَهِ مِنَ اللَّهِ‏. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۴)

…و به زیارت حسین علیه السّلام رفتن بر هر مؤمنی که به امامت او معترف است، یک فریضه است.

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَ‏ لِکُلِ‏ إِمَامٍ‏ عَهْداً فِی‏ عُنُقِ‏ أَوْلِیَائِهِ‏ وَ شِیعَتِهِ‏ وَ إِنَ‏ مِنْ‏ تَمَامِ‏ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ زِیَارَهَ قُبُورِهِمْ. (من لا یحضره الفقیه ج‏۲ ص۵۷۷)

برای هر امامی، عهد و پیمانی بر گردن دوستان و پیروان اوست و از نشانه‌های وفای کامل به این عهد و پیمان، زیارت قبر امامان است.

 

۳- غسل زیارت

أَبِی عَبْدِ اللَّه‏  (عَلَیْهِ السَّلَامُ) فِی قَوْلِهِ تَعَالَى‏{خُذُوا زِینَتَکُمْ‏ عِنْدَ کُلِ‏ مَسْجِدٍ.} (اعراف /۳۱) قَالَ : الْغُسْلُ عِنْدَ لِقَاءِ کُلِّ إِمَام‏. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۳۲)

امام صادق (علیه السّلام) درباره آیه {هنگام عبادت در هر مسجد، زینت خود را همراه داشته باشید.}، فرمود: مقصود، غسل هنگام زیارت و دیدار هر امام است.

 

۴- زیارت اهل‌بیت علیهم السّلام

۴-۱- زیارت حضرت محّمد صلی الله علیه وآله

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ مَنْ‏ زَارَ قَبْرِی‏ بَعْدَ مَوْتِی‏ کَانَ کَمَنْ هَاجَرَ إِلَیَّ فِی حَیَاتِی، فَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ زِیَارَهَ قَبْرِی ،فَلْیَبْعَثْ إِلَیَّ بِالسَّلَامِ فَإِنَّهُ یَبْلُغُنِی‏. (بحار الأنوار ج‏۹۶ ص۳۷۹)

هر کسی پس از مرگم، قبر مرا زیارت کند، همچون کسى است که در حیات من ، به سوى من هجرت کرده است. پس اگر نتوانستید، به من سلام برسانید، که به من مى رسد.

الْهَرَوِیِّ: قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا (عَلَیْهِ السَّلَامُ) یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! مَا تَقُولُ فِی الْحَدِیثِ الَّذِی یَرْوِیهِ أَهْلُ الْحَدِیثِ : أَنَّ الْمُؤْمِنِینَ یَزُورُونَ‏ رَبَّهُمْ‏ مِنْ‏ مَنَازِلِهِمْ‏ فِی الْجَنَّهِ؟ فَقَالَ عَلَیْهِ السَّلَام:یَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى فَضَّلَ نَبِیَّهُ مُحَمَّداً صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه عَلَى جَمِیعِ خَلْقِهِ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الْمَلَائِکَهِ وَ جَعَلَ. ..زِیَارَتَهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ زِیَارَتَهُ. (بحار الأنوار ج‏۴ ص۳)

به علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) گفتم: ای پسر رسول خدا! چه می فرمایی درباره حدیثی که اهل حدیث روایت می‌کنند که: مؤمنین پروردگارشان را در منزل‌های بهشتی خود زیارت می‌کنند؟ حضرت فرمود: به درستی که خداوند پیامبرش محمّد (صلّی‌الله علیه وآله) را بر جمیع مخلوقاتش از پیامبران و ملائکه برتری داده است. .. و زیارت او را در دنیا و آخرت، زیارت خودش قرار داده است.

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ مَنْ‏ زَارَنِی‏، أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ‏ ذُرِّیَّتِی‏ زُرْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۲۳)

هر کس مرا زیارت کند، یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، من هم روز قیامت به زیارت او می‌روم و او را از هول و هراس‌های قیامت می‌رهانم.

۴-۲- زیارت أمیرالمؤمنین علیه السّلام 

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِذَا أَرَدْتَ زِیَارَهَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (عَلَیْهِ السَّلَام)، فَاعْلَمْ‏ أَنَّکَ‏ زَائِرٌ عِظَامَ آدَمَ وَ بَدَنَ نُوحٍ وَ جِسْمَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (عَلَیْهِ السَّلَام) ‏. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۲۵۸)

هرگاه خواستى امیر مؤمنان (علیه السلام) را زیارت کنى، بدان که تو زائر استخوان‌هاى آدم و بدن نوح و پیکر على بن ابى طالب (علیهم السلام) هستى.

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: فَضْلُ‏ زِیَارَهِ قَبْرِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ‏ عَلَى‏ زِیَارَهِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ‏ کَفَضْلِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى الْحُسَیْن. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۲۶۲)

برترى زیارت قبر امیر مؤمنان  بر زیارت قبر حسین همچون برترى خود امیر مؤمنان بر حسین است.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ مَاشِیاً، کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ حجّهً وَ عُمْرَهً ،فَإِنْ رَجَعَ مَاشِیاً ،کَتَبَ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ حجّتَانِ وَ عُمْرَتَانِ‏. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۲۶۰)

که هر کسی پیاده به زیارت حضرت امیر المؤمنین (علیه السّلام) برود، خداوند به عدد هر گامى که بردارد یک حجّ و یک عُمره در نامه عملش بنویسد و اگر پیاده نیز برگردد به عدد هر گامى، دو حجّ و دو عمره در نامه عملش بنویسد.

۴-۳- زیارت حضرت زهرا سلام اللَّه علیها

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏ … مَنْ زَارَ فَاطِمَهَ فَکَأَنَّمَا زَارَنِی، وَ مَنْ زَارَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ، فَکَأَنَّمَا زَارَ فَاطِمَهَ. .. (بحار الأنوار ج‏۴۳ ص۵۸)

… کسى که فاطمه (علیها سلام) را زیارت کند مانند این است که مرا زیارت کرده و کسى که علی بن ابى طالب (علیه السلام) را زیارت کند مثل این است که فاطمه (علیها‌ سلام) را زیارت کرده باشد.

۴-۴- زیارت امام حسن علیه السّلام

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ مَنْ‏ زَارَ الْحَسَنَ‏ فِی‏ بَقِیعِهِ‏ ، ثَبَتَ‏ قَدَمُهُ‏ عَلَى‏ الصِّرَاطِ یَوْمَ‏ تَزِلُّ فِیهِ الْأَقْدَامُ‏. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۴۱)

هر کس امام حسن (علیه السّلام) را در بقیع او زیارت کند، در روزی که قدم‌ها می‌لغزد، گام او بر صراط، استوار خواهد بود.

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) کَانَ یَزُورُ قَبْرَ الْحَسَنِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) فِی‏ کُلِ‏ عَشِیَّهِ جُمُعَهٍ. (بحار الأنوار ج‏۴۴ ص۱۵۰)

همانا حسین بن على (علیه السّلام) هر شب جمعه به زیارت قبر حسن (علیه السلام) مى‌رفت.

۴-۵- زیارت امام حسین علیه السّلام

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مُرُوا شِیعَتَنَا بِزِیَارَهِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ‏ بْنِ‏ عَلِیٍ‏ (عَلَیْهِمَا السَّلَامُ) فَإِنَّ إِتْیَانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلَى کُلِّ مُؤْمِنٍ یُقِرُّ لِلْحُسَیْنِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) بِالْإِمَامَهِ مِنَ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۳)

شیعیان ما را به زیارت قبر حسین بن علی علیه السلام (علیه السّلام) امر کنید که حضور در بارگاه او بر هر مومنی که به امامت حسین (علیه السلام) از سوی خدای عزیز و بلندمرتبه اقرار دارد، واجب است.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (عَلَیْهِمَا السَّلَام) یَوْمَ‏ عَاشُورَاءَ عَارِفاً بِحَقِّهِ‏ کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِه‏. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۰۵)

هرکس روز عاشورا، قبرحضرت حسین ابن علی (علیه السلام) را با معرفت و بینش زیارت کند، چنان است که خدا را بر فراز عرش او زیارت کرده است.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: ائْتُوا قَبْرَ الْحُسَیْنِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) فِی‏ کُلِ‏ سَنَهٍ مَرَّهً. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۳)

سالى یک بار ، به زیارت قبر حسین (علیه السلام) بروید.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَ الْحُسَیْنَ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) مُحْتَسِباً، لَا أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا سُمْعَهً مُحِّصَتْ عَنْهُ ذُنُوبُهُ ،کَمَا یُمَضَّضُ الثَّوْبُ فِی الْمَاءِ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۹)

کسی که حسین (علیه السّلام) را برای رضای خدا زیارت کند، نه برای خوش گذرانی و تفریح و نه به جهت کسب شهرت (و فخر فروشی)، گناهانش فرو می‌ریزد، همان طور که لباس در آب شسته شده (و پاک می‌شود).

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ لَمْ یَأْتِ قَبْرَ الْحُسَیْنِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) حَتَّى‏ یَمُوتَ‏ کَانَ‏ مُنْتَقَصَ‏ الدِّینِ‏ مُنْتَقَصَ الْإِیمَانِ، وَ إِنْ أُدْخِلَ الْجَنَّهَ کَانَ دُونَ الْمُؤْمِنِینَ فِی الْجَنَّه. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۴)

هر که تا زنده است به زیارت قبر حسین (علیه السلام) نرود، دین و ایمانش ناقص باشد و اگر به بهشت هم برود، مقامش در آن جا از همه مؤمنان پایین‌تر باشد.

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏…وَ مَنْ‏ زَارَهُ‏ فَقَدْ زَارَنِی‏، وَ مَنْ‏ زَارَنِی‏ فَکَأَنَّمَا زَارَ اللَّهَ وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ‏ أَنْ لَا یُعَذِّبَهُ بِالنَّارِ. (وسائل الشیعه ج‏۱۴ ص۴۵۲ )

…هر کس او (حسین علیه السّلام) را زیارت کند، مرا زیارت کرده است و هر که مرا دیدار کند، گویی خدا را زیارت کرده است و بر خداوند است که او را به آتش دوزخ عذاب نکند.

خِزَامٌ قَالَ لصَّادِقُ(عَلَیْهِ السَّلَامُ): جُعِلْتُ فِدَاکَ ! إِنَّ قَوْماً یَزُورُونَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلَام فَیُطَیِّبُونَ السُّفَرَ ، فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَام: أَمَا إِنَّهُمْ‏ لَوْ زَارُوا قُبُورَ آبَائِهِمْ‏ مَا فَعَلُوا ذَلِک‏.( بحار الأنوار ج‏۹۸  ص۱۴۱)

خزام: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم : فدایت شوم! گروهى به زیارت قبر حسین علیه السلام می‌روند و سفر را خوش مى‌گذرانند. حضرت فرمود: آنها اگر به زیارت قبور پدران خود مى‌رفتند، چنین نمى‌کردند.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ أَتَى قَبْرَ الْحُسَیْنِ مَاشِیاً کَتَبَ‏ اللَّهُ‏ لَهُ‏ بِکُلِ‏ قَدَمٍ‏ یَرْفَعُهَا وَ یَضَعُهَا عِتْقَ رَقَبَهٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۳۶)

هر کس پیاده نزد قبر حسین (علیه السلام) بیاید ، خداوند، در برابر هر گامى که برمى‌دارد و مى‌گذارد، برایش [ پاداش] آزاد کردن یک بنده از فرزندان اسماعیل (علیه السّلام) را می‌نویسد.

الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَال‏الصَّادِقُ (عَلَیْهِ السَّلَام):‏ تَزُورُونَ خَیْرٌ مِنْ أَنْ لَا تَزُورُوا ،وَ لَا تَزُورُونَ خَیْرٌ مِنْ أَنْ تَزُورُوا  قَالَ : قُلْتُ قَطَعْتَ ظَهْرِی! قَالَ: تَاللَّهِ!‏ إِنَ‏ أَحَدَکُمْ‏ لَیَذْهَبُ‏ إِلَى قَبْرِ أَبِیهِ‏ کَئِیباً حَزِیناً، وَ تَأْتُونَهُ أَنْتُمْ بِالسُّفَرِ، کَلَّا حَتَّى تَأْتُونَهُ شُعْثاً غُبْرا. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۴۱)

امام صادق (علیه السلام) فرمود: برخى اگر زیارت کنند، بهتر از آن است که زیارت نکنند، و برخى اگر زیارت نکنند، بهتر از آن است که زیارت کنند. مفضّل بن عمَر به امام (علیه السلام) عرض کرد: پشتم را شکستى! امام (علیه السلام) فرمود: به خدا سوگند! هر یک از شما به سوى قبر پدرش با حزن و اندوه مى‌رود؛ ولى شما به زیارت  حسین (علیه السلام) با سفره‌هاى رنگین مى آیید! هرگز [پاداشى نخواهید داشت]، مگر آن که پریشان و غبارآلوده به زیارتش بیایید.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِذَا أَرَدْتَ‏ زِیَارَهَ الْحُسَیْنِ (عَلَیْهِ السَّلَام) فَزُرْهُ وَ أَنْتَ حَزِینٌ مَکْرُوبٌ شَعِثٌ مُغْبَرٌّ جَائِعٌ عَطْشَانُ، وَ سَلْهُ الْحَوَائِجَ وَ انْصَرِفْ عَنْهُ وَ لَا تَتَّخِذْهُ وَطَناً. (کافی ج‏۴ ص۵۸۷)

هنگامى که ابا عبد اللّه الحسین (علیه السّلام) را زیارت مى‌کنى، او را محزون و اندوهگین ، پریشان و غبارآلوده، و گرسنه و تشنه، زیارت کن و حاجت‌هایت را از او بخواه و از آن جا بازگرد و آنجا را وطن خود قرار مده.

۴-۶- زیارت امام صادق علیه السّلام

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَنِی غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَمْ‏ یَمُتْ‏ فَقِیرا. (بحار الأنوار ج‏۹۷ص۱۴۵)

هر که مرا زیارت کند، گناهانش آمرزیده شود و در فقر نمیرد.

اَلْعَسْکَرِیُّ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَ جَعْفَراً وَ أَبَاهُ‏، لَمْ یَشْکُ عَیْنَهُ وَ لَمْ یُصِبْهُ سُقْمٌ وَ لَمْ یَمُتْ مُبْتَلًى‏. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۴۵)

هر کس امام جعفر صادق و پدرش (علیهما السلام) را زیارت کند، به چشم درد و بیمارى مبتلا نشود و دردمند و گرفتار نمیرد.

۴-۷- زیارت امام موسی کاظم علیه السّلام

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی بِبَغْدَادَ، کَمَنْ‏ زَارَ قَبْرَ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) وَ قَبْرَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ) إِلَّا أَنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا) فَضْلَهُمَا. (کافی ج‏۴  ص۵۸۳)

کسى که قبر پدرم (امام موسى‌بن جعفر علیه السّلام) را در بغداد زیارت کند، مثل کسى است که قبر رسول خدا (صلّى الله علیه و آله) و قبر امیر المؤمنین (علیه السّلام) را زیارت کرده است؛ البته زیارت رسول خدا و امیر المؤمنین (سلام الله علیهما) فضیلت خاص خود را دارند.

۴-۸- زیارت امام رضا علیه السّلام

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنِّی‏ سَأُقْتَلُ‏ بِالسَّمِ‏ مَظْلُوما،ً فَمَنْ زَارَنِی عَارِفاً بِحَقِّی غَفَرَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّر. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۳۸)

من به زودی مظلومانه با سمّ کشته خواهم شد؛ پس کسی که مرا با شناخت حقّم زیارت کند، خداوند گناه گذشته و آینده‌اش را بیامرزد.

اَلْکَاظِمُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ ابْنِی عَلِیّاً مَقْتُولٌ بِالسَّمِّ ظُلْماً، وَ مَدْفُونٌ‏ إِلَى‏ جَنْبِ‏ هَارُونَ‏ بِطُوسَ،‏ مَنْ زَارَهُ کَمَنْ زَارَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله. (وسائل الشیعه ج‏۱۴ ص۵۵۸)

فرزندم على به زهر ستم کشته، و در کنار هارون، در طوس دفن مى‌شود. هر که او را زیارت کند، مانند کسى است که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) را زیارت کرده باشد.

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: لَا تَنْقَضِی الْأَیَّامُ وَ اللَّیَالِی، حَتَّى‏ تَصِیرَ طُوسُ‏ مُخْتَلَفَ شِیعَتِی، وَ زُوَّارِی، أَلَا فَمَنْ زَارَنِی فِی غُرْبَتِی بِطُوسَ، کَانَ مَعِی فِی دَرَجَتِی یَوْمَ الْقِیَامَهِ مَغْفُوراً لَهُ. (بحار الأنوار ج‏۹۹  ص۳۹)

روزها و شب‌های چندانی نمی‌گذرد، مگر اینکه طوس، محل رفت و آمد شیعیان و زائران من می‌گردد. آگاه باش! پس هر کس مرا در غربتم در طوس زیارت کند، روز قیامت همراه من در رتبه‌ی من خواهد بود و آمرزیده خواهد گشت.

عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ (عَلَیْهِ السَّلَام) جُعِلْتُ فِدَاکَ! زِیَارَهُ الرِّضَا (عَلَیْهِ السَّلَام) أَفْضَلُ أَمْ زِیَارَهُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَام)؟ فَقَالَ: زِیَارَهُ أَبِی (عَلَیْهِ السَّلَام) أَفْضَلُ ،وَ ذَلِکَ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ‏(عَلَیْهِ السَّلَام) یَزُورُهُ کُلُّ النَّاسِ وَ أَبِی (عَلَیْهِ السَّلَام) لَا یَزُورُهُ إِلَّا الْخَوَاصُّ مِنَ الشِّیعَهِ. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۳۸)

على بن مهزیار: محضر امام جواد (علیه السّلام) عرض کردم: فدایت شوم! زیارت امام رضا (علیه السّلام) افضل است یا زیارت امام حسین (علیه السّلام)؟ حضرت فرمود: زیارت پدرم برتر است، زیرا امام حسین (علیه السّلام) را هر گروهى از مردم زیارت مى‌‏کنند، ولى پدرم را زیارت نمى‌‏کند، مگر شیعیان خاص و خالص ما.

 

۵- زیارت حضرت آمنه علیهاسلام

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَذِنَ لِی فِی زِیَارَهِ قَبْرِ أُمِّی، فَأَتَاهُ‏ رَسُولُ‏ اللَّهِ‏ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) فَأَصْلَحَهُ‏ وَ بَکَى عِنْدَهُ وَ بَکَى الْمُسْلِمُونَ لِبُکَاءِ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) فَقِیلَ لَهُ فَقَالَ أَدْرَکَتْنِی رَحْمَهُ رَحْمَتِهَا فَبَکَیْتُ. (بحار الأنوار ج‏۱۵ص۱۶۲)

همانا خداوند به من اجازه داد که قبر مادرم را زیارت کنم. آنگاه پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) نزد قبر آمد و آن را تعمیر و اصلاح کرد و در آنجا گریست. مسلمانان نیز به خاطر گریه‌ی آن حضرت، گریستند و عرض کردند: چرا اشک مى ریزید؟ فرمود: به یاد مهر و محبتش افتادم و گریستم.

 

۶- زیارت حضرت معصومه علیهاسلام

اَلجَوادُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ‏ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی‏ بِقُمَ‏ ، فَلَهُ‏ الْجَنَّهُ. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۲۶۵)

هر که قبر عمّه ام را در قم زیارت کند، پاداشش بهشت باشد.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: انَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مکه و لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ المدینه و لأمیر المؤمنین حَرَماً وَ هُوَ الکوفه، و لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمَّ ، وَ سَتُدْفَنُ فیه امْرَأَهً مِنْ ولدی تسمی فَاطِمَهَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ. (بحار الأنوار ج ۹۹ص ۲۶۷)

خداوند حرمی دارد که مکّه است، پیامبر خدا را هم حرمی است که مدینه است و امیر المؤمنین هم حرمی دارد که کوفه است. و ما امامان حرمی داریم که قم است. به زودی بانویی از فرزندان من به نام فاطمه در آنجا مدفون خواهد شد که هر کس او را زیارت کند، بهشت برایش واجب می‌شود.

 

۷- زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السّلام

اَلهادی عَلَیْهِ السَّلَامُ: دَخَلْتُ عَلَیْهِ فَقَالَ: أَیْنَ کُنْتَ؟ فَقُلْتُ :زُرْتُ الْحُسَیْنَ (عَلَیْهِ السَّلَام).

قَالَ :أَمَا لَوْ أَنَّکَ‏ زُرْتَ‏ قَبْرَ عَبْدِ الْعَظِیمِ‏ عِنْدَکُمْ‏ لَکُنْتَ‏ کَمَنْ‏ زَارَ الْحُسَیْنَ‏ بْنَ‏ عَلِیٍ‏ (صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا). (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۲۶۸)

مردی از اهل ری با امام هادی (علیه السّلام) دیدار کرد و امام از او پرسید: کجا بودی؟ گفت: در زیارت امام حسین (علیه السّلام).

حضرت به او فرمود: آگاه باش! اگر قبر حضرت عبد العظیم را که پیش شماست زیارت می‌کردی، همچون کسی بودی که حسین ابن علی (علیه السّلام) را زیارت کرده است.

 

۸- زیارت قبور صالحان

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: وَ مَنْ‏ لَمْ‏ یَقْدِرْ عَلَى‏ زِیَارَتِنَا فَلْیَزُرْ صَالِحِی‏ مَوَالِینَا یُکْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِیَارَتِنَا. (بحار الأنوار ج‏۷۱ ص۳۵۴)

هر که قادر به زیارت ما نیست، دوستان صالح ما را زیارت کند که ثواب زیارت ما برایش نوشته مى‌شود.

اَلْکَاظِمُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ‏ لَمْ‏ یَسْتَطِعْ‏ أَنْ‏ یَزُورَ قُبُورَنَا، فَلْیَزُرْ قُبُورَ صُلَحَاءِ إِخْوَانِنَا. (بحار الأنوار ج‏۷۱ ص۳۱۱)

هر که نتواند قبرهاى ما را زیارت کند، قبور برادرانِ صالح ما را زیارت کند.

 

۹- شرط قبولی زیارت

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: یُقْتَلُ حَفَدَتِی بِأَرْضِ خُرَاسَانَ فِی مَدِینَهٍ یُقَالُ لَهَا طُوسُ مَنْ‏ زَارَهُ‏ إِلَیْهَا عَارِفاً بِحَقِّهِ، أَخَذْتُهُ بِیَدِی یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّهَ ،وَ إِنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الْکَبَائِرِ.

قُلْتُ : جُعِلْتُ فِدَاکَ! وَ مَا عِرْفَانُ حَقِّهِ؟ قَالَ :یَعْلَمُ أَنَّهُ مُفْتَرَضُ الطَّاعَهِ غَرِیبٌ شَهِیدٌ، مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ سَبْعِینَ شَهِیداً مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) عَلَى حَقِیقَه. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۳۵)

نواده من در سرزمین خراسان در شهری که طوس نامیده می‌شود به شهادت می‌رسد. هر کسی که  او را زیارت کند و به حق او معرفت داشته باشد، خودم روز قیامت دستش را می‌گیرم و به بهشت می‌برم، اگر چه از اهل گناهان بزرگ باشد. راوی گفت: فدایت شوم! شناخت حقّ او به چیست؟ فرمود: این که بدانی او (امامی است که) پیروی از او واجب است. او غریب است و شهید. کسی که با شناخت حقش، او را زیارت کند، خدای صاحب عزت و جلال پاداش هفتاد شهید از شهدای راستین در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را به او عطا می‌‏فرماید.

اَلْکَاظِمُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَدْنَى‏ مَا یُثَابُ‏ بِهِ‏ زَائِرُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَام) بِشَطِّ الْفُرَاتِ، إِذَا عَرَفَ حَقَّهُ وَ حُرْمَتَهُ وَ وَلَایَتَهُ؛ أَنْ یُغْفَرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّر. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۲۴)

کمترین ثواب و اجری که به زائر امام حسین (علیه السّلام) در کنار شط فرات می‌دهند، این است که گناهان گذشته و آینده‌‏اش را مى‌آمرزند، مشروط به این که حق و حرمت و ولایت آن حضرت را بشناسد.

 

۱۰- زیارت از راه دور

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ مَنْ سَلَّمَ عَلَیَ‏ مِنْ‏ عِنْدِ قَبْرِی‏، سَمِعْتُهُ‏ وَ مَنْ‏ سَلَّمَ‏ عَلَیَ‏ مِنْ‏ بَعِیدٍ بُلِّغْتُه‏. (بحار الأنوار ج‏۱۰ ص۴۴۱)

هر کس از کنار قبرم بر من سلام دهد، آن را می‌شنوم و هر کس از دور بر من سلام دهد، آن را به من می‌رسانند.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِذَا بَعُدَتْ‏ بِأَحَدِکُمُ‏ الشُّقَّهُ، وَ نَأَتْ‏ بِهِ‏ الدَّارُ، فَلْیَصْعَدْ أَعْلَى‏ مَنْزِلِهِ‏ فَلْیُصَلِ‏ رَکْعَتَیْنِ‏ وَ لْیُومِ‏ بِالسَّلَامِ‏ إِلَى‏ قُبُورِنَا ،فَإِنَّ ذَلِکَ یَصِلُ إِلَیْنَا. (من لا یحضره الفقیه ج‏۲ ص۵۹۹)

هرگاه (زیارت) بر یکی از شما سخت و طاقت فرسا بود و خانه اش هم دور بود، پس بر بام خانه اش بالا رود و دو رکعت نماز بخواند و با سلام دادن به قبر ما اشاره و قصد کند؛ یقینا سلام او به ما می‌رسد.

 

۱۱- آثار زیارت

۱۱-۱- برابری زیارت اهل‌بیت علیهم السّلام با حجّ

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ‏ کَانَ‏ مُعْسِراً فَلَمْ‏ یَتَهَیَّأْ لَهُ‏ حجّهُ الْإِسْلَامِ‏، فَلْیَأْتِ قَبْرَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَام) لِیُعَرِّفَ عِنْدَهُ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۸۹)

کسی که تنگدست باشد و حجّ واجب برایش فراهم نگردد، پس به زیارت قبر امام حسین (علیه السّلام) برود و عرفه را آنجا باشد.

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: زِیَارَهُ قَبْرِ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) وَ زِیَارَهُ قُبُورِ الشُّهَدَاءِ وَ زِیَارَهُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ  (عَلَیْهِ السَّلَامُ) تَعْدِلُ‏ حجّهً مَبْرُورَهً مَعَ‏ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه). (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۳۰)

زیارت قبر پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) و زیارت قبر شهیدان و زیارت قبر امام حسین (علیه السّلام) برابر است با یک حجّ مقبولِ همراه رسول خدا (صلی الله علیه و آله).

۱۱-۲- کمال حجّ

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَتِمُّوا بِرَسُولِ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) حَجَّکُمْ‏ إِذَا خَرَجْتُمْ‏ إِلَى‏ بَیْتِ‏ اللَّهِ‏ ، فَإِنَّ تَرْکَهُ جَفَاءٌ ، وَ بِذَلِکَ أُمِرْتُمْ، وَ أَتِمُّوا بِالْقُبُورِ الَّتِی أَلْزَمَکُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ زِیَارَتَهَا، وَ حَقَّهَا وَ اطْلُبُوا الرِّزْقَ عِنْدَهَا. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۳۹)

هرگاه به زیارت خانه خدا رفتید، با زیارت پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) حجّ خود را کامل کنید، همانا ترک زیارت رسول خدا جفاى به اوست؛ شما به این کار فرمان دارید و حجّ خود را با زیارت قبورى که خداوند، حقّ و زیارت آنها را بر شما لازم کرده است، کامل گردانید و از [برکت وجود] این قبرها روزى بطلبید.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِذَا حجّ‏ أَحَدُکُمْ‏ فَلْیَخْتِمْ‏  بِزِیَارَتِنَا لِأَنَّ ذَلِکَ مِنْ تَمَامِ الْحجّ‏. (وسائل الشیعه ج‏۱۴ ص۳۲۴)

هرگاه یکى از شما حجّ گزارد، باید حجّ خود را به دیدار از ما پایان دهد؛ چون زیارت ما بخشى از حجّ است.

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: تَمَامُ الْحجّ لِقَاءُ الْإِمَامِ‏^..(کافی ج‏۴ ص۵۴۸)

تمام بودن حجّ، به زیارت امام است.

۱۱-۳- شفاعت اهل‌بیت علیهم السّلام

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ مَنْ أَتَانِی زَائِراً، کُنْتُ شَفِیعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ. (کافی ج‏۴ ص۵۴۸)

هر که به زیارت من بیاید، در روز قیامت شفیع او باشم.

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَ‏ لِکُلِ‏ إِمَامٍ‏ عَهْداً فِی‏ عُنُقِ‏ أَوْلِیَائِهِ‏ وَ شِیعَتِهِ، وَ إِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ وَ حُسْنِ الْأَدَاءِ زِیَارَهَ قُبُورِهِمْ، فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَهً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ، کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ. (کافی ج‏۴ ص۵۶۷)

هر امامى به گردن دوستان و شیعیان خود عهدى دارد که وفاى کامل به این عهد ، و بجاى آوردن نیکوى آن ، با زیارت قبور آنان است. پس، کسانى که با رغبت و علاقه به زیارت ایشان و باور داشتن آنچه آنان ترغیب کرده‌اند، زیارتشان کنند، امامانِ آنها در روز قیامت شفیعشان باشند.

۱۱-۴- آمرزش گناهان

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ‏ زَارَنِی‏ غُفِرَتْ‏ لَهُ‏ ذُنُوبُهُ‏ وَ لَمْ یَمُتْ فَقِیرا. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۴۵)

هر که مرا زیارت کند، گناهانش آمرزیده شود و در فقر نمیرد.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنِ‏ اغْتَسَلَ‏ بِمَاءِ الْفُرَاتِ،‏ وَ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ (عَلَیْهِ السَّلَام) کَانَ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ صِفْراً مِنَ الذُّنُوبِ وَ لَوِ اقْتَرَفَهَا کَبَائِرَ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۴۳)

هر کس با آب فُرات، غسل کند و قبر حسین (علیه السلام) را زیارت کند، مانند روزى مى‌شود که مادرش او را زاده است؛ پیراسته از گناهان، هر چند گناه کبیره کرده باشد.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ أَتَى الْحُسَیْنَ (عَلَیْهِ السَّلَام) مَاشِیاً،کَتَبَ اللَّهُ‏ لَهُ‏ بِکُلِ‏ خُطْوَهٍ أَلْفَ‏ حَسَنَهٍ، وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَهٍ، وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَهٍ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۷۱)

هر کس پیاده به نزد قبر حسین (علیه السلام) بیاید، خداوند، براى هر قدمش هزار حَسَنه مى‌نویسد و هزار زشتکارى را از او مى‌زُداید و او را هزار درجه، بالا مى‌بَرد.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ (عَلَیْهِ السَّلَام) عِنْدَ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یَنْظُرُ. .. وَ یَقُولُ: لَوْ یَعْلَمُ‏ زَائِرِی‏ مَا أَعَدَّ اللَّهُ‏ لَهُ‏، لَکَانَ‏ فَرَحُهُ‏ أَکْثَرَ مِنْ جَزَعِهِ، وَ إِنَّ زَائِرَهُ لَیَنْقَلِبُ وَ مَا عَلَیْهِ مِنْ ذَنْب‏. (بحار الأنوار ج‏۴۴ ص ۲۸۱)

حسین بن على (علیه السلام) نزد خدای عزیز و بلندمرتبه،  مى نگرد… و مى گوید: اگر زائر من بداند که خداوند چه برایش آماده کرده است، شادى‌اش بیش از بیتابى‌اش (از رنج سفر) خواهد بود. همانا زائر حسین (علیه السلام) پاک از هر گناهى، به خانه خود بر مى‌گردد.

اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: لَا تُشَدُّ الرِّحَالُ‏ إِلَى‏ شَیْ‏ءٍ مِنَ‏ الْقُبُورِ إِلَّا إِلَى قُبُورِنَا ،أَلَا وَ إِنِّی مَقْتُولٌ بِالسَّمِّ ظُلْماً وَ مَدْفُونٌ فِی مَوْضِعِ غُرْبَهٍ، فَمَنْ شَدَّ رَحْلَهُ إِلَى زِیَارَتِی اسْتُجِیبَ دُعَاؤُهُ وَ غُفِرَ لَهُ ذَنْبُهُ‏. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۳۶)

بار سفر به سوى هیچ قبرى نباید بست، جز براى زیارت قبور ما. بدانید که من با زهر ستم، کشته خواهم شد و در خاک غربت، دفن خواهم شد. پس، هر که براى زیارت من بارِ سفر بندد، دعایش مستجاب و گناهانش آمرزیده مى‌شود.

۱۱-۵- نجات و ایمنی در روز قیامت

اَلحُسَینُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! مَا لِمَنْ زَارَکَ؟‏  فَقَالَ: مَنْ زَارَنِی حَیّاً أَوْ مَیِّتاً، أَوْ زَارَ أَبَاکَ حَیّاً أَوْ مَیِّتاً ،أَوْ زَارَ أَخَاکَ‏ حَیّاً أَوْ مَیِّتاً، أَوْ زَارَکَ حَیّاً أَوْ مَیِّتاً،کَانَ حَقّاً عَلَیَّ أَنْ أَسْتَنْقِذَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ. (وسائل الشیعه ج‏۱۴ ص۳۳۰)

اى پیامبر خدا ! پاداش کسى که ما را زیارت کند، چیست؟ فرمود: هر کس که مرا در حیاتم یا پس از مرگم زیارت کند، یا پدرت را در حیاتش یا پس از مرگش زیارت کند، یا برادرت را در حیاتش یا پس از مرگش زیارت کند، یا تو را در حیاتت یا پس از مرگت زیارت کند، این حق را بر من دارد که او را روز قیامت نجات دهم.

مُحَمَّدِبْنِ مُسْلِمٍ: قَالَ لِی‏ الْبَاقِرُ (عَلَیْهِ السَّلَام): هَلْ تَأْتِی قَبْرَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلَام؟ قُلْتُ‏: نَعَمْ،‏ عَلَى‏ خَوْفٍ‏ وَ وَجَلٍ، فَقَالَ لَهُ: مَا کَانَ مِنْ هَذَا أَشَدَّ فَالثَّوَابُ فِیهِ عَلَى قَدْرِ الْخَوْفِ ،وَ مَنْ خَافَ فِی إِتْیَانِهِ آمَنَ اللَّهُ رَوْعَتَهُ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۱)

محمد ابن مسلم: حضرت باقر (علیه السّلام) به من فرمود: آیا به زیارت قبر حسین (علیه السّلام) مى‌روى‌؟ عرض کردم: بلى، البته با خوف و هراس. حضرت فرمود: هر چه در این زیارت شدّت و سختى ببینى و خوف و هراس تو بیشتر باشد، ثواب و اجرت به همان قدر افزون مى‌گردد، و کسى که در زیارت آن حضرت خوف داشته و با این حال آن جناب را زیارت کند، حق تعالى او را از وحشت روزى که مردم براى حساب در مقابل پروردگار جهانیان مى‌ایستند (یعنى روز قیامت) در امان نگه‌مى‌دارد.

۱۱-۶- پاداش بهشت

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ زَارَ الْحُسَیْنَ (عَلَیْهِ السَّلَام) یَوْمَ عَاشُورَاءَ، وَجَبَتْ‏ لَهُ‏ الْجَنَّه. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۱۰۴)

هر کس که روز عاشورا، امام حسین (علیه السّلام) را زیارت کند، بهشت برای او واجب می شود.

الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ: قُلْتُ لِلرِّضَا (عَلَیْهِ السَّلاَمُ): مَا لِمَنْ‏ زَارَ قَبْرَ أَحَدٍ مِنَ‏ الْأَئِمَّهِ؟

قَالَ : لَهُ مِثْلُ مَنْ أَتَى قَبْرَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) قَالَ قُلْتُ: لَهُ وَ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ  (عَلَیْهِ السَّلَامُ)؟ قَالَ الْجَنَّهُ وَ اللَّه‏. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۱۲۴)

حسن بن علی وشّاء: به امام رضا (علیه السّلام) عرض کردم: چه ثوابی هست برای کسی که قبر یکی از امامان (علیهم السلام) را زیارت کند؟ فرمود: ثواب کسی که قبر ابی‌عبدالله [الحسین علیه السّلام] را زیارت کند به او داده می‌شود. راوی می‌گوید: گفتم برای زائر قبر ابی‌عبدالله (علیه السّلام) چه ثوابی است؟ فرمود: بهشت، به خدا قسم!

ابْنِ سِنَانٍ: قُلْتُ لِلرِّضَا (عَلَیْهِ السَّلَامُ) مَا لِمَنْ زَارَ أَبَاکَ قَالَ الْجَنَّهُ فَزُرْهُ. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص ۲)

ابن سنان: به حضرت رضا (علیه السّلام) عرض کردم: پاداش کسی که پدرت (امام کاظم علیه السّلام) را زیارت کند، چیست؟ فرمود: برای او بهشت است، پس او را زیارت کن.

اَلرَسُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ سَتُدْفَنُ‏ بَضْعَهٌ مِنِّی‏ بِأَرْضِ‏ خُرَاسَانَ‏ لَا یَزُورُهَا مُؤْمِنٌ‏، إِلَّا أَوْجَبَ‏ اللَّهُ‏ لَهُ‏ الْجَنَّهَ وَ حَرَّمَ‏ جَسَدَهُ‏ عَلَى النَّار. (من لا یحضره الفقیه ج‏۲ ص۵۸۵)

به زودی پاره‌ای از تن من در سرزمین خراسان به خاک سپرده خواهد شد. هیچ مؤمنی نیست که او را زیارت کند، مگر آنکه خداوند، بهشت را بر او واجب می‌کند و بدنش را بر آتش دوزخ حرام می‌سازد.

۱۱-۷- مقام شهدای بدر

عَلِیِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ قُطْرُبٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ (عَلَیْهِمَا السَّلَامُ) قَالَ: مَرَّ بِهِ‏ ابْنُهُ‏ وَ هُوَ شَابٌ‏ حَدَثٌ‏ وَ بَنُوهُ مُجْتَمِعُونَ عِنْدَهُ فَقَالَ إِنَّ ابْنِی هَذَا یَمُوتُ فِی أَرْضِ غُرْبَهٍ فَمَنْ زَارَهُ مُسَلِّماً لِأَمْرِهِ عَارِفاً بِحَقِّهِ کَانَ عِنْدَ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ  کَشُهَدَاءِ بَدْر. (بحار الأنوار  ج‏۹۹ ص۴۱)

علی پسر عبدالله پسر قطرب از امام موسی کاظم (علیه السلام) نقل کرده است که پسر حضرت که نوجوان بود، در حالی که پسران دیگر حضرت در اطراف او نشسته بودند، نزد ایشان آمد. امام موسی کاظم (علیه السلام) فرمود: این پسرم، در سرزمین دور افتاده از دنیا می­‌رود؛ هر کس او را زیارت کند، در حالی که تسلیم امر – ولایت – او و به حق او شناخت داشته باشد، نزد خداوند عزیز و بلند مرتبه، مانند شهیدان جنگ بدر خواهد بود.

۱۱-۸- برآمدن حاجت

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: یَا حَسَّانُ! أَ تَزُورُ قُبُورَ الشُّهَدَاءِ قِبَلَکُمْ؟ قُلْتُ :أَیُّ الشُّهَدَاءِ؟ قَالَ: عَلِیٌّ (عَلَیْهِ السَّلَام) وَ حُسَیْنٌ (عَلَیْهِ السَّلَام). قُلْتُ: إِنَّا لَنَزُورُهُمَا فَنُکْثِرُ. قَالَ: أُولَئِکَ الشُّهَدَاءُ الْمَرْزُوقُونَ فَزُورُوهُمْ، وَ افْزَعُوا عِنْدَهُمْ وَ ارْفَعُوا بِحَوَائِجِکُمْ، عِنْدَهُمْ فَلَوْ یَکُونُونَ مِنَّا کَمَوْضِعِهِمْ مِنْکُمْ لَاتَّخَذْنَاهُمْ هِجْرَهً. (بحار الأنوار ج‏۹۷ ص۲۶۱)

اى حسّان! آیا قبور شهیدان در کنارتان را زیارت مى‌کنید؟ گفتم: کدام شهیدان؟ فرمود: على (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) را. گفتم : ما آن دو را بسیار زیارت مى‌کنیم. فرمود: اینان، شهیدانِ روزى دهنده هستند. آنها را زیارت کنید و حاجت‌هایتان را در کنار آنان، [ به خدا ] عرضه کنید، که اگر مانند شما به ما نزدیک بودند، آنها را مهاجرتگاه [ و مجاور ] خویش قرار مى‌‌دادیم.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَ‏ إِلَى‏ جَانِبِکُمْ‏ لَقَبْراً مَا أَتَاهُ مَکْرُوبٌ إِلَّا نَفَّسَ اللَّهُ کُرْبَتَهُ وَ قَضَى حَاجَتَهُ‏. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۴۵)

در نزدیکی شما قبری است که هیچ اندوهگینی به سوی او نرفته، مگر اینکه خداوند سختی و مشکل او را برطرف و حاجتش را بر آورده می‌کند.

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ الْحُسَیْنَ (عَلَیْهِ السَّلَام) قُتِلَ‏ مَکْرُوباً وَ حَقِیقٌ عَلَى اللَّهِ أَنْ لَا یَأْتِیَهُ مَکْرُوبٌ إِلَّا رَدَّهُ اللَّهُ مَسْرُورا. (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۴۵)

همانا حضرت امام حسین (علیه السّلام) با حالى حزین و اندوه کشته شد و سزاوار است بر خدا که هیچ حزین و اندوهگینى به زیارت آن جناب نرود، مگر آنکه حق تعالى وى را مسرور به اهلش برگرداند.

۱۱-۹- رزق و روزی و دفع بلاء

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مُرُوا شِیعَتَنَا بِزِیَارَهِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (عَلَیْهِ السَّلَام) فَإِنَّ إِتْیَانَهُ یَزِیدُ فِی‏ الرِّزْقِ‏ وَ یَمُدُّ فِی‏ الْعُمُرِ وَ یَدْفَعُ مَدَافِعَ السَّوْءِ… (بحار الأنوار ج‏۹۸ ص۴)

امر کنید شیعیان ما را که به زیارت قبر امام حسین (علیه السّلام) حرکت کنند. زیرا زیارت حسینی مایه‌ی زیادتی در رزق و عمر طولانی و رفع سوء و بدی خواهد بود…

 

۱۲- استقبال از زائر

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِذَا انْصَرَفَ‏ الرَّجُلُ‏ مِنْ‏ إِخْوَانِکُمْ‏ مِنْ‏ زِیَارَتِنَا، أَوْ زِیَارَهِ قُبُورِنَا، فَاسْتَقْبِلُوهُ وَ سَلِّمُوا عَلَیْهِ وَ هَنِّئُوهُ بِمَا وَهَبَ اللَّهُ لَهُ، فَإِنَّ لَکُمْ مِثْلَ ثَوَابِهِ. (بحار الأنوار ج‏۹۹ ص۳۰۲)

هر گاه یکی از برادران دینی شما از دیدار ما یا زیارت قبر ما بازگشت، پس به استقبال او بروید و به او سلام و تهنیت بگویید، به خاطر موهبتی که خداوند به او بخشیده است. همانا در این صورت، شما هم پاداشی مثل او خواهید داشت.

 

۱۳- ترک زیارت اهل‌بیت علیهم السّلام

الرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه‏‏‏ : مَنْ أَتَى مَکَّهَ حَاجّاً وَ لَمْ یَزُرْنِی إِلَى الْمَدِینَهِ، جَفَوْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ، وَ مَنْ أَتَانِی زَائِراً وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِی وَ مَنْ وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِی وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ. .. (کافی ج‏۴ ص۵۴۸)

هر کسى که براى اعمال حجّ به مکّه رفته و سپس من را در مدینه زیارت نکند، من نیز در روز قیامت به او جفا خواهم کرد. و کسى که من را زیارت کند، شفاعت من نصیبش مى‏‌گردد و کسى که از شفاعت من بهره‏مند شود، بهشت بر او واجب مى‏‌گردد…

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ تَرَکَ زِیَارَتَهُ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ، قَدْ عَقَّ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) وَ عَقَّنَا. (سفینه البحار ج‏۳ ص۵۲۱)

کسی که زیارت (امام حسین علیه السّلام) را ترک کند، در حالی که قدرت بر این زیارت دارد، نسبت به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و ما اهل‌بیت عاق شده است.

أَبِی وَهْبٍ الْقَصْرِیِ: دَخَلْتُ الْمَدِینَهَ فَأَتَیْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَام)، فَقُلْتُ : جُعِلْتُ فِدَاکَ! أَتَیْتُکَ وَ لَمْ أَزُرْ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (عَلَیْهِ السَّلَام) قَالَ: بِئْسَ مَا صَنَعْتَ لَوْ لَا أَنَّکَ مِنْ شِیعَتِنَا مَا نَظَرْتُ إِلَیْکَ. أَ لَا تَزُورُ مَنْ یَزُورُهُ اللَّهُ مَعَ الْمَلَائِکَهِ وَ یَزُورُهُ الْأَنْبِیَاءُ وَ یَزُورُهُ الْمُؤْمِنُونَ؟. ..

ابو وهب قصرى: وارد مدینه شده و به حضور امام صادق (علیه السّلام) شرفیاب شده و عرض کردم: قربانت شوم! خدمت شما آمدم، در حالى که امیر المؤمنین (علیه السّلام) را زیارت نکردم.
فرمود: چه کار بدى انجام دادى‌؟! اگر از شیعیان ما نبودى، به تو نگاه نمى‌کردم. آیا زیارت نکردى کسى را که خدا با فرشتگان او را زیارت می‌کند، پیامبران او را زیارت مى‌کنند و مؤمنین او را زیارت مى‌کنند؟…