آداب قرائت قرآن

« آداب قرائت قرآن، نکاتی را یادآوری می‌کند که در صورت انجام، بهره‌ی  فراوانی خواهیم برد. تلاوت قرآن از توصیه‌های مهم در آداب زندگی است.»

 

 

۱- اهمیت قرائت قرآن

اللهُ تَعالی:‏ فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ. (مزمل/۲۰)

هر چه می‌توانید قرآن تلاوت کنید.

 

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ إذا اَحَبَّ أحَدُکُم أن یُحَدِّثَ رَبَّهُ فَلْیَقرَأ القُرآنَ.

هرگاه فردی از شما دوست داشته باشد که با پروردگارش سخن گوید، قرآن بخواند.

 

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: الْقُرْآنُ عَهْدُ اللَّهِ إِلی‏ خَلْقِهِ فَقَدْ یَنْبَغِی لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ یَنْظُرَ فِی عَهْدِهِ وَ أَنْ یَقْرَأَ مِنْهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ خَمْسِینَ آیَهً. (کافی ج‏۴  ص۶۱۸)

قرآن عهد خداوند و فرمان او است بر خلقش؛ پس سزاوار است برای شخص مسلمان که در این عهد و فرمانِ خدا نظر افکند و روزی پنجاه آیه از آن بخواند.

 

۲- سفارش به مسواک قبل از تلاوت و قرائت قرآن

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ نَظِّفُوا طَرِیقَ الْقُرْآنِ قِیلَ یا رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) وَ مَا طَرِیقُ الْقُرْآنِ قَالَ أَفْوَاهُکمْ قِیلَ بِمَا ذَا قَالَ بِالسِّوَاک‏. (وسایل الشیعه ج۲ ص۲۲)

راه قرآن را تمیز کنید. پرسیدند: ای پیامبرخدا! (صلی الله علیه و آله) راه قرآن چیست؟ فرمود: دهان‌هایتان. پرسیدند: چگونه تمیزش کنیم؟ فرمود: با مسواک زدن.

 

۳- اوصاف قاریان و تلاوت کنندگان قرآن

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِالتَّخَشُّعِ فِی السِّرِّ وَ الْعَلَانِیَهِ لَحَامِلُ الْقُرْآنِ وَ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ فِی السِّرِّ وَ الْعَلَانِیَهِ بِالصَّلَاهِ وَ الصَّوْمِ لَحَامِلُ الْقُرْآنِ ثُمَّ نَادَی بِأَعْلَی صَوْتِهِ یَا حَامِلَ الْقُرْآنِ تَوَاضَعْ بِهِ یَرْفَعْکَ اللَّهُ وَ لَا تَعَزَّزْ بِهِ فَیُذِلَّکَ اللَّهُ یَا حَامِلَ الْقُرْآنِ تَزَیَّنْ‏ بِهِ‏ لِلَّهِ‏ یُزَیِّنْکَ‏ اللَّهُ بِهِ وَ لَا تَزَیَّنْ بِهِ لِلنَّاسِ فَیَشِینَکَ اللَّهُ بِهِ… (کافی ج‏۲  ص۶۰۴)

همانا سزاوارترین مردمان به فروتنی و خشوع در نهان و عیان، آن کس است که حامل قرآن است و هر آینه سزاوارترین مردمان در نهان و آشکار به نماز گزاری و روزه داری، آن کس است که حامل قرآن است. سپس به صدای بلند ندا سر داد: ای حامل قرآن! به خاطر قرآن!فروتنی پیشه کن، تا خدایت تو را بدان سر افراز کند، و بدان وسیله، بزرگی و عزت ‏مجوی، که خدا تو را خوار و زبون کند. ای حامل قرآن! برای خدا خود را به قرآن آراسته کن، تا خدایت بدان بیاراید و با قرآن برای مردمان خودآرایی نکن، که خدایت تو را به قرآن رسوا و شرمنده سازد…

 

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: الْقُرَّاءُ ثَلَاثَهٌ قَارِئٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ لِیَسْتَدِرَّ بِهِ الْمُلُوکَ وَ یَسْتَطِیلَ بِهِ عَلَی النَّاسِ فَذَاکَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ وَ قَارِئٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَحَفِظَ حُرُوفَهُ وَ ضَیَّعَ حُدُودَهُ فَذَاکَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ وَ قَارِئٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَاسْتَتَرَ بِهِ تَحْتَ بُرْنُسِهِ‏ فَهُوَ یَعْمَلُ بِمُحْکَمِهِ وَ یُؤْمِنُ بِمُتَشَابِهِهِ وَ یُقِیمُ فَرَائِضَهُ وَ یُحِلُّ حَلَالَهُ وَ یُحَرِّمُ حَرَامَهُ فَهَذَا مِمَّنْ یُنْقِذُهُ اللَّهُ مِنْمَضَلَّاتِ الْفِتَنِ وَ هُوَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهِ وَ یَشْفَعُ فِیمَنْ شَاء . (خصال  ج‏۱ ص۱۴۳)

قاریان بر سه گروهند: یکی قرآن خوانَد تا بدان وسیله از دربار شاهان بهره گرفته و بر مردم گردن فرازی کند! این چنین کس از اهل آتش است. و دیگری قرآن خوانَد و الفاظش را حفظ کرده و به احکامش عمل نکند، این نیز از دوزخیان است. و سومی قرآن را خوانده و در مغز خود جایش داده و به محکماتش عمل کند و به متشابهاتش ایمان دارد، واجبات قرآن را برپا می دارد، حلال آن را حلال و حرامش را حرام می داند؛ این چنین کس از آنانی است که خدایش از فتنه‏‌های گمراه‌‏کننده نجاتش خواهد بخشید و او از بهشتیان است و در باره هر کس که بخواهد می‏تواند شفاعت کند.

 

۴- آداب قرائت از روی قرآن

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: الْقِرَاءَهُ فِی‏ الْمُصْحَفِ‏ أَفْضَلُ‏ مِنَ الْقِرَاءَهِ ظَاهِراً. (بحار الأنوار ج‏۸۹  ص۲۰)

خواندن قرآن از روی مصحف، بر خواندن آن از حفظ، فضیلت دارد.

 

۵- تعلیم و تعلّم

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ أَنَ‏ هَذَا الْقُرْآنَ‏ مَأْدُبَهُ اللَّهِ‏ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُم‏… (وسائل الشیعه ج‏۶ ص ۱۶۸)

این قرآن ضیافت خداوند است، پس بیاموزید ضیافتش را چندان که می توانید.

 

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ‏ وَ عَلِّمُوهُ‏ النَّاس‏.‏ (عوالی اللئالی ج‏۳ ص ۴۹۱)

قرآن را فرا گیرید، و آن را به مردم بیآموزید.

 

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: … وَ حَقُّ الْوَلَدِ عَلَی الْوَالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآن. (نهج البلاغه حکمت ۳۹۹)

… و حق فرزند بر پدر آن است که نام نیکو بر فرزند نهد، خوب تربیتش کند و او را قرآن بیاموزد.

 

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ هُوَ شَابٌ‏ مُؤْمِنٌ‏ اخْتَلَطَ الْقُرْآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ‏. (کافی ج‏۲  ص۶۰۳)

هر کس که در جوانی و با ایمان، قرآن بخواند، قرآن با گوشت و خونش بیامیزد.

 

۶- مشقت در فرا گیری و حفظ قرآن

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنْ شُدِّدَ عَلَیْهِ فِی‏ الْقُرْآنِ‏ کَانَ لَهُ أَجْرَانِ‏ وَ مَنْ یُسِّرَ عَلَیْهِ‏، کَانَ مَعَ‏ الْأَوَّلِینَ‏.  (کافی ج‏۴  ص۶۱۳)

کسی که به سختی قرآن را یادگیرد، دو اجر دارد و آن کس که به آسانی یاد گیرد، با اولین (با پیشی گیرندگان در ایمان به خداوند و پیامبر اکر م صلی الله علیه و آله) خواهد بود‏.

 

۷- شیوه قرائت قرآن

قالَ اللهُ تَعالی:‏  وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً. (مزمل/۴)

و قرآن را روشن و شمرده بخوان.

 

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَ‏ الْقُرْآنَ‏ لَا یُقْرَأُ هَذْرَمَهً وَ لَکِنْ یُرَتَّلُ تَرْتِیلًا فَإِذَا مَرَرْتَ بِآیَهٍ فِیهَا ذِکْرُ الْجَنَّهِ فَقِفْ عِنْدَهَا وَ سَلِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ الْجَنَّهَ وَ إِذَا مَرَرْتَ بِآیَهٍ فِیهَا ذِکْرُ النَّارِ فَقِفْ عِنْدَهَا وَ تَعَوَّذْ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ. (کافی ج۲ ص۶۱۸)

و همانا قرآن، نباید با سرعت و شتاب خوانده شود؛ بلکه هموار و شمرده خوانده شود و هر گاه به آیه‌ای که در آن نام بهشت برده شده است، گذر کنی، آن جا توقف کن و از خدای عزیز و بلندمرتبه بهشت را بخواه و چون به آیه‌ای که در آن ذکر دوزخ است گذر کنی، نزد آن بایست و از دوزخ به خدا پناه ببر.

 

۸- آداب استماع قرآن

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ قَارِئُ الْقُرْآنِ وَ الْمُسْتَمِعُ‏ فِی‏ الْأَجْرِ سَوَاءٌ. (مستدرک الوسائل ج۴ ص۲۶۱)

قرائت کننده قرآن و شنونده‌ی آن، هر دو در پاداش –تلاوت و شنیدن- یکسانند.

 

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مَنِ‏ اسْتَمَعَ‏ حَرْفاً مِنْ‏ کِتَابِ اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- مِنْ غَیْرِ قِرَاءَهٍ، کَتَبَ اللَّهُ- عزّوجلّ- لَهُ حَسَنَهً، وَ مَحَا عَنْهُ سَیِّئَهً، وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَهً؛ وَ مَنْ قَرَأَ نَظَراً مِنْ غَیْرِ صَوْتٍ، کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ حَرْفٍ حَسَنَهً، وَ مَحَا عَنْهُ سَیِّئَهً، وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَهً… (کافی ج‏۴ ص ۶۲۰)

هر کس حرفی از کتابِ خداوند -عزیز و بلندمرتبه- بشنود، بدون آن که خود قرائت کند – پروردگار-عزیز و بلندمرتبه- پاداشی بر او نویسد و گناهی از نامه‌ی عملش محو کند و درجه او را ارتقاء دهد…

 

۹- استعاذه و تصدیق در تلاوت قرآن

قالَ اللهُ تَعالی:‏ فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ. (نحل/۹۸)

پس هرگاه خواستی قرآن بخوانی، از (شر) شیطان رانده شده به خداوند پناه ببر.

قالَ اللهُ تَعالی:‏ وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ.  (اعراف/۲۰۴)

و هرگاه قرآن خوانده شود، به آن گوش دهید و ساکت شوید (تا بشنوید)، باشد که مورد رحمت قرار گیرید.

نکته:  بین «استماع» و «انصات» فرق است. “استماع” گوش کردن و “انصات”، سکوت همراه با توجه، تامل و تدبر است.

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ …. ابْتِدَاؤُهُ‏ بِسْمِ‏ اللَّهِ‏ الرَّحْمنِ‏ الرَّحِیمِ‏ وَ خَتْمُهُ‏ صَدَقَ اللَّهُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ. (بحار الأنوار ج‏۵۷ ص ۲۴۱)

شروعِ قرآن با: به نام خداوند بخشنده مهربان و پایان تلاوت هم با: راست گفت خداوند بلند مرتبه و با عظمت.

 

۱۰- قرائت قرآن در خانه

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ‏ بِتِلَاوَهِ الْقُرْآنِ. (کافی ج‏۴ ص ۶۱۸)

خانه‌‏‌های خود را به خواندن قرآن روشن کنید.

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: الْبَیْتُ الَّذِی یُقْرَأُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ یُذْکَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ تَکْثُرُ بَرَکَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ الْمَلَائِکَهُ وَ تَهْجُرُهُ الشَّیَاطِینُ وَ یُضِی‏ءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا یُضِی‏ءُ الْکَوْکَبُ الدُّرِّیُ‏ لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ الْبَیْتُ الَّذِی لَا یُقْرَأُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ لَا یُذْکَرُ اللَّهُ فِیهِ تَقِلُّ بَرَکَتُهُ وَ تَهْجُرُهُ الْمَلَائِکَهُ وَ تَحْضُرُهُ الشَّیَاطِین.‏ (کافی ج‏۲  ص۴۹۹ )

در هر خانه‌‏ای که قرآن خوانده شود و ذکر خدای عزیز و بلندمرتبه شود، برکت آن خانه زیاد گردد، و فرشتگان به آن خانه بیایند، و شیاطین از آن دوری کنند، و برای اهل آسمان بدرخشد. چنانچه ستاره فروزان برای اهل زمین می‌درخشد. -اما- خانه‏‌ای که در آن قرآن خوانده نشود و خدا در آن خانه ذکر نشود، برکتش کم شود، و فرشتگان از آن دوری کنند، و شیاطین در آن خانه درآیند.

 

۱۱- تدّبر در قرآن

قالَ اللهُ تَعالی:‏ کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ. (ص/۲۹)

(این) کتاب مبارکی است که به سوی تو فرو فرستادیم تا در آیات آن تدبّر کنند و خردمندان پند گیرند.

نکته‏: « “مُبارَک” به چیزی گفته می‏شود که فایده و خیر آن، رشد و فزونیِ زیاد و ثابت داشته باشد.

 

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَلَا لَا خَیْرَ فِی قِرَاءَهٍ لَیْسَ فِیهَا تَدَبُّر..( کافی ج‏۱ ص۳۶)

آگاه باش! در قرائتی که تدبر در پی آن نباشد، خِیری نیست.

 

اَلسّجادُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: آیَاتُ الْقُرْآنِ خَزَائِنُ‏ فَکُلَّمَا فَتَحْتَ خِزَانَهً یَنْبَغِی لَکَ أَنْ تَنْظُرَ مَا فِیهَا.(کاف! ج‏۲  ص۶۰۹)

آیات قرآن گنجینه‌‌های علم هستند، بنابر این هر گاه گنجینه‌ای گشوده شد، شایسته است که در آن نیک نظر کنی.

 

۱۲- قرائت قرآن با صدای حزین

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: …وَ کَانَ کَاظِمُ (عَلَیْهِ السَّلَامُ) إِذَا قَرَأَ کَانَتْ قِرَاءَتُهُ حُزْناً وَ کَأَنَّمَا یُخَاطِبُ إِنْسَانا .ً (دعوات راوندی ص۲۳)

…هنگامی که امام کاظم (علیه السلام) قرآن می‌خواند، قرائتش حزن‌انگیز بود. و چنان بود که انسانی را مورد خطاب قرار می‌دهد.

 

۱۳- قرائت قرآن با صدای خوش

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ لِکلِّ شیءٍ حِلیَهٌ و حِلیَهُ القرآنِ الصَّوتُ الحَسَنُ .

هر چیزی زیوری دارد و زیور قرآن صوت خوش است.

 

۱۴- اجتناب از آوای اهل فسق در قرائت قرآن

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: اقْرَءُوا الْقُرْآنَ بِأَلْحَانِ‏ الْعَرَبِ وَ أَصْوَاتِهَا وَ إِیَّاکُمْ وَ لُحُونَ أَهْلِ الْفِسْقِ‏ وَ أَهْلِ الْکَبَائِرِ فَإِنَّهُ سَیَجِی‏ءُ مِنْ بَعْدِی أَقْوَامٌ یُرَجِّعُونَ الْقُرْآنَ تَرْجِیعَ‏ الْغِنَاءِ وَ النَّوْحِ وَ الرَّهْبَانِیَّهِ لَا یَجُوزُ تَرَاقِیَهُمْ‏ قُلُوبُهُمْ مَقْلُوبَهٌ وَ قُلُوبُ مَنْ یُعْجِبُهُشَأْنُهُمْ‏. (کافی ج‏۲  ص۶۱۴)

قرآن را با لحن‌ها و صدای عرب قرائت کنید، و از لحن فاسقان و گنهکاران دوری کنید، زیرا پس از من مردمانی بیایند که قرآن را در گلو بچرخانند، مانند آواز غناء و نوحه‏خوانی و سرود ترسایان، در گلوی بگردانند و چَه چَه زنند. قرآن از سینه آنان قدمی فرا پیش ننهد (یعنی مقبول درگاه خداوند واقع نگردد.- از مجلسی ره) دل‌های ایشان و کسانی که کار و حال آنها را خوش دارند، وارونه و واژگون خواهد بود.

 

۱۵- عمل به قرآن

قالَ اللهُ تَعالی:‏ وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ … (انعام/۱۵۵)

واین (قرآن) کتابی است مبارک که آن را نازل کردیم. پس آن را پیروی کنید و …

 

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏  مَا آمَنَ بِالْقُرْآنِ مَنِ اسْتَحَلَّ حَرَامَهُ. (تحف العقول ص۵۶)

به قرآن ایمان نیاورده است آن کس که حرامش را حلال شمارد.

 

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ … وَ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ لَمْ‏ یَعْمَلْ‏ بِهِ‏ حَشَرَهُ‏ اللَّهُ‏ یَوْمَ الْقِیامَهِ أَعْمی. (بحار الأنوار ج‏۷ ص۲۱۵)

و کسی که قرآن قرائت کند، ولی آن را بکار نبندد، خداوند او را روز قیامت نابینا محشور کند.

 

أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْقُرْآنِ لَا یَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُم‏… (نهج البلاغه نامه ۴۷)

خدا را! خدا را! در باره قرآن، مبادا دیگران در عمل کردن به دستوراتش از شما پیشی گیرند…

 

۱۶- تفسیر به رای 

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:‏‏ قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ مَا آمَنَ بِی مَنْ فَسَّرَ بِرَأْیِهِ کَلَامِی‏. ( بحار الأنوار ج‏۲  ص۲۹۷)

خداوند که -بلندمرتبه است مراتب او- فرمود: به من ایمان نیاورده کسی که سخن من (آیات قرآن مجید) را به رأی و نظر خود تفسیر کند.

 

۱۷- راسخان در علم قرآن

اللهُ تَعالی:‏ هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَهِ وَ ابْتِغاءَ تَأْوِیلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ‏. (آل عمران/۷)

او کسی است که این کتاب را بر تو نازل کرد. بخشی از آن، آیات محکم (روشن و صریح) است که اصل و اساس این کتاب را تشکیل می‏دهد. [و هرگونه ابهامی در آیات دیگر، با مراجعه به این محکمات روشن می‏شود.] و بخشی از آن، آیات متشابه است [که احتمالات مختلفی در معنای آیه می‏رود، ولی با توجه به آیات محکم، تفسیر آنها روشن می‏شود.] امّا کسانی که در دل‌هایشان انحراف است، به جهت ایجاد فتنه [و گمراه کردن مردم] و نیز به جهت تفسیر آیه به دلخواه خود، به سراغ آیات متشابه می‏روند، در حالی که تفسیر این آیات را جز خداوند و راسخان در علم نمی‏دانند. آنان که می‏گویند: ما به آن ایمان آورده‌‏ایم همه‌‏ی آیات از طرف پروردگار ماست [خواه محکم باشد یا متشابه] و جز خردمندان پند نگیرند.

 

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) أَفْضَلُ الرَّاسِخِینَ فِی الْعِلْمِ فَقَدْ عَلِمَ جَمِیعَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَیْهِ مِنَ التَّنْزِیلِ وَ التَّأْوِیلِ وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیُنْزِلَ عَلَیْهِ شَیْئاً لَمْ یُعَلِّمْهُ التَّأْوِیلَ وَ أَوْصِیَاؤُهُ مِنْ بَعْدِهِ یَعْلَمُونَهُ کُلَّهُ. (بحار الأنوارج‏۲۳  ص۱۹۲)

قطعاً حضرت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بهترین فردِ راسخین در علم است. تمام آنچه بر او نازل شد از تنزیل و تأویل را می‌دانست. هرگز خداوند چیزی را بر او نازل نمی‌کند که تأویلش را نداند. جانشینان پیامبر (صلی اللَّه علیه و آله) نیز پس از او تمام آنها را می دانند.

 

اَلصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: نَحْنُ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ‏ وَ نَحْنُ نَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ. (کافی ج‏۱ ص۵۲۹)‏

ما استواران در دانش هستیم و ما تاویل قرآن را می‌دانیم.

 

۱۸- بهار قرآن

اَلرَسُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: وَ مَنْ‏ تَلَا فِیهِ‏ آیَهً مِنَ‏ الْقُرْآنِ‏ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُور… (کافی ج ۸ ص ۷۹)

و هر کس یک آیه قرآن در این ماه (رمضان) بخواند، برای او پاداشی همچون ختم یک قرآن در ماه‌های دیگر است.

 

اَلْبَاقِرُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ رَبِیعٌ، وَ رَبِیعُ الْقُرْآنِ‏ شَهْرُ رَمَضَان‏. (کافی ج‏۴ ص۶۶۴)

برای هر چیز بهاری هست و بهار قرآن، ماه رمضان است.